Czasownik STAAN w czasie przeszłym złożonym

Pytanie Justyny: Dlaczego mówimy “Ik heb in de rij gestaan” a nie “Ik ben …” ?

Odpowiedź:

Są czasowniki, które w czasie przeszłym złożonym są używane z czasownikiem pomocniczym HEBBEN (mieć),
a są też takie, które są używane z  ZIJN (być).

Przykłady:

Ik heb je gezien.                 ZIEN jest używany z  HEBBEN.    (PL: widziałem ciebie)
Ik heb het opgegeten.       ETEN  jest używany z HEBBEN.  (PL: ja to zjadłem)
Ik ben gevallen.                  VALLEN jest używany z ZIJN.     (PL: przewróciłem się)
IK ben op tijd gekomen.   KOMEN jest używany z ZIJN.      (PL: przyszedłem na czas)

Dlaczego tak jest: tak został uformowany język z biegiem czasu.
Czasowniki związane z przemieszczaniem się w przestrzeni CZĘSTO są w parze z  ZIJN (ale nie zawsze).

Ik ben daar geweest.         PL: Byłem tam.
Ik ben daar gegaan.           PL: Poszedłem tam.
Ik ben gevallen.                  PL: Przewróciłem się.
Ik ben op tijd gekomen.    PL: Przyszedłem na czas.

Tu można sprawdzać odmianę czasowników: https://www.mijnwoordenboek.nl/werkwoord/staan

P.S. Jest jeszcze INNA konstrukcja zdaniowa: Ik ben in de rij gaan staan.

(PL: Poszedłem stanąć w kolejce), w niej jest ZAWSZE używany czasownik ZIJN.

Inne przyklady tej konstrukcji:

Ik ben gaan slapen.
Ik ben gaan eten.
Ik ben gaan spelen.
Ze zijn gaan eten.
Hij is gaan slapen.

Proszę pisać w komentarzu jak są inne pytania!

Pozdrawiam!

Irina Malinkina, dyplomowany nauczyciel NT2